Wojciech Hawryszuk - 1953-2020

Myśli przyłapane - cytaty, komentarze, zapiski...

Słownik słów przymglonych:

skrucha, bezstronność, sumienie, przyszłość, państwo, tolerancja, konstytucja, szacunek, umiar, ambicja, duma, praca, prawda, pracowitość, sprawiedliwość, solidarność, sąsiedztwo, bliźni, godność, demokracja, partner, 

27 -28 kwietnia 2020

Zapraszam do gry w skojarzenia. Ja naliczyłem 127 związanych z polityką, życiem codziennym, wszystkie związane z poniższym tekstem. Nie wypieram się, a czynię to na początku, swoich intencji nie chowam pod dywan.

Nie wiem jak Wy drodzy czytelnicy, ale ja wiele magli widziałem, od maglownicy ręcznej z wałkiem poczynając, a na maglownicy o szerokości 6 metrów (może nawet 10 m) kończąc; ta ostatnia znajduje się w Nowym Czarnowie u Fliegla. Imponujące są to urządzenia podobnie jak bębny gigantycznych pralek z których korzysta firma.
Magiel towarzyski występował w "Szpilkach", z niezwykłą obsadą - poeta Koszon, Baronowa Sołowiejko; wersja współczesna MT "Magiel towarzyski", czyli pranie brudów show-biznesu.
Kto miał czas na plotkowanie w maglu i kiedy było to możliwe, na jakim to etapie rozwoju maglownictwa?
Maglowanie przy pomocy karbowanej maglownicy i wałka z nawiniętymi ręcznikami miało miejsce w lepszych domach; publiczne magle na korbę były to skrzynie wypełnione kamieniami, poruszane najpierw korbą osadzoną na wielkim odlewanym kole, a później silnikiem elektrycznym. Te skrzynie dociskały wałki, pięknie wypolerowane tysiącami poszewek, prześcieradeł, ścierek, obrusów itp; na wałki nawinięte były te wszystkie tkaniny. Dojściu skrzyni do końca towarzyszyło łupnięcie - to skrzynia z zębatką przechodziła pod spód lub na wierzch prowadnicy i skrzynia wędrowała z powrotem. Sztuką było ciasno nawinąć wałek; magiel skrzyniowy świadczył kilka usług: nawijanie wałków, usługę pełną czyli przynosisz kosz wykrochmalonych tkanin a odbierasz wypaglowane i pięknie złożone. W tym maglu skrzyniowym były dwie rzeczy silnie ze sobą kontrastujące: gładkie wałki (ciekawe co sie z nimi stało, a było ich setki tysięcy; zniszczone trafiły do pieca) oraz prowadnica wymazana tłustym tawotem, czerniejącym z biegiem czasu od opiłków.
Magiel hałasował, skrzypiały koła zębate i prowadnice, to i okazji do rozmowy przeważnie nie było. Technologia elektryczna, czysta z szerokim na 3 metry ogrzewanym wałem, aparatura cicha i skłaniająca do rozmów. Ale dziś nie ma na to czasu i opokiczności, panie domu pracują na pełnych etatach, "magiel" odnoszą i przynoszą dzieci, czasem mężowie. Magiel dziś tylko dla bogatszych, z obyczajem krochmalenia poszewek i obrusów.
Większe rodziny mają jeszcze do dyspozycji maglownice, bardzo użyteczne urządzenia, z różną długością wałka.
Gdy czas płynął wolniej, więcej osób czekało bądź to w kolejce, bądź to na maglujące się na wałkach ścierki i ręczniki. I wtedy plotki były ważną w życiu społecznym rozrywką. Mało jest jednak kolejek
W procesie maglowania w maglu - maglem - skrzyniowym, warto wspomnieć o tej sytuacji, gdy skrzynia znajduje się w położeniu skrajnym i trwa w uniesieniu. Wtedy następuje podmiana wałków z nawiniętą bielizną. Bardzo prosta i pożyteczna konstrukcja. Mieściła się przeważnie w dużym pokoju, w zwykłym mieszkaniu.
A dlaczego "Magiel elektryczny"; ooo - tu się z pewnością nie podłożę. O wyjaśnienia zadbajcie sami.

Wojciech Hawryszuk